Weekdieren: schelpen, inktvissen en slakken

wilde oesters

Als we in de keuken praten over schelpen hebben we het over weekdieren. En we vergeten dat slakken en inktvissen ook weekdieren zijn. Weekdieren of mollusken(Mollusca) zijn ongewervelde dieren met een week lichaam en in de regel een uitwendig skelet van kalk(schelp). Er zijn grote verschillen in vormen en anatomie. De bekendste weekdieren zijn de schelpen of tweekleppigen, de slakken en de inktvissen. De meeste weekdieren leven in het wateren daarvan leeft het grootste deel in zee. Slechts een deel van de slakken leeft op het land.
Met de term schelp wordt doorgaans alleen de schelp van een bivalve of tweekleppige bedoeld. Een bredere betekenis is die van ‘skelet’ van een molluskensoort. In die zin heeft slakkenhuis en de schelp van een inktvis dezelfde functie. Bij een inktvis kan dat zowel betrekking hebben op de uitwendige schelp van de Nautilus maar ook op het inwendige skelet van een Zeekat of een Pijlinktvis.

Weekdieren culinair gezien
De mossel is  in Nederland en België de meest populaire soort. Daarnaast wordt een ook breed scala aan andere schelpen gegeten. Denk aan kokkels (Eng.: clams), scheermessen, venusschelpen (It.: vongole), Sint Jacobsschelpen (Fr: coquilles Saint Jacques) en niet te vergeten de oester.
Culinair gezien zijn inktvissen vooral in de mediterrane keuken populair. In onze streken is vooral de gefrituurde inktvisring bekend, mede dankzij het aanbod van diepgevroren kant en klare inktvisringen in de supermarkt.
Van de slakken is vooral de Franse wijngaard slak gewild. Deze ‘escargots’ worden meestal opgediend in hun slakkenhuis met een warme botersaus.

Kwaliteit en bewaren.
Daarom worden ze bij voorkeur levend aangeboden want dode schelpdieren rotten snel weg. Er zijn een aantal technieken om schelpachtigen in leven te houden, zoals bewaren in bassins met stromend water.  Schelpdieren worden ook aangeboden in licht vacuüm getrokken zakken of dozen waarin ze nog levend zijn. Je kunt sommige soorten ook diepgevroren vinden in de supermarkt. Hoe goed de conservering technieken ook zijn, de verse mosselen die de visser op de biologische markt van mijn woonplaats aanbiedt zijn onovertroffen.
Inktvissen worden vooral vers op ijs aangeboden in de vishandel en op de markt. Dat betekent niet dat ze niet eerst al zijn ingevroren. In de supermarkt worden gepaneerde ringen van de pijlinktvis aangeboden als diepvriesproduct, klaar om te frituren.
Slakken vind je vooral in de groothandel en in de speciaalzaken. Ze worden diepgevroren aangeboden met slakkenhuis en peterselie boter, klaar om in de oven te gaan. Er zijn ook blikken met gekookte wijnslakken in de handel.

Gerechten
Met gekookte mosselen met frites is niets mis mee. In mijn eigen keuken geef ik de voorkeur aan mosselen met gegrilde aardappelen. Ook kreeg ik laatst verrukkelijke coquilles op een bedje van prei.En de mediterrane keuken kent veel prachtige gerechten met schelp- en schaaldieren, te beginnen met spaghetti met vongole.