Knoflook

knoflook op de markt
knoflook op de markt

Een teentje knoflook, het ingrediënt dat achteloos in heel wat recepten wordt genoemd. De een vindt dat knoflook een penetrante smaak en geur heeft. De ander beschrijft knoflook als een van de meest aromatische kruiden in onze keuken. Knoflook kom je over de hele wereld tegen. Het wordt traditioneel veel gebruikt in de Aziatische keuken maar niet alleen daar.
In Europa wordt het veel gebruikt in Frankrijk en rond de Middellandse Zee. In de traditionele gerechten van Noordwest Europa wordt het nauwelijks gebruikt. Maar omdat Mediterrane gerechten hier meer en meer worden gegeten wordt knoflook wel degelijk als ingrediënt gebruikt en gegeten.
Knoflook is een bolgewas. en behoort samen met prei, bieslook, daslook en ui tot de look familie. Maar alleen knoflook heeft een zo sterke geur. Knoflook groeit in gebieden met een gematigde temperatuur van 12 tot 24 graden Celsius. De plant gedijt op goed doorlatende grond en in de volle zon. De knoflookplant wordt geoogst wanneer de bladeren sterven. Dan wordt de knoflookplant uit de grond getrokken waarna ze worden gedroogd.

Knoflook kan tot zes maanden worden bewaard voor het wordt verhandeld. Als knoflook er verouderd uitziet of knoflook gaat spruiten dan heeft de knoflook zijn beste tijd gehad. In dat geval niet kopen dus. Verse knoflook kan je zelf prima bewaren maar je moet goed op de condities letten. Bewaar Knoflook bij voorkeur niet in de koelkast: te koud. Knoflook kan je het beste bewaren in een droge donkere ruimte in goed geluchte zakken of mandje. Sommige soorten zijn dan zelfs maanden te bewaren. De vochtigheid moet niet te hoog zijn. Want dan gaan de tenen uitlopen. Als de tenen binnen het omhulsel verschrompelen, of de tenen gaan spruiten, is de bol niet goed meer. Om knoflook nog langer te bewaren kun je het invriezen of in azijn of wijn of in olijfolie bewaren.

Verse knoflook is in het voorjaar te koop. Uit Europa komen de Spaanse knoflook, en Franse roze of violette knoflook. Soms vind je ook strengen met gerookte knoflook uit Noord-Frankrijk. Die zijn gerookt om hem langer te kunnen bewaren, maar de rooksmaak zit niet in de tenen zelf (wel meteen in je huis). Maar het overgrote deel van de bollen in de winkels komt uit China. Die zo zijn lang bewaard in koelhuizen en schepen. dat je ze zelf niet lang meer kan bewaren. Daar is niet zo veel mis mee, als je ze in kleine hoeveelheden koopt en snel gebruikt.

De smaak van knoflook.
Knoflook heeft een scherpe doordringende geur en smaak. Maar de smaak van de knoflook in het gerecht hangt wel af van hoe je de knoflook verwerkt. Je kunt knoflook in zijn geheel gebruiken of alleen de kop er af snijden, maar je kunt ze ook scheuren, in plakjes snijden of persen.

Als je hele teentjes mee stooft in een gerecht wordt alleen een vleugje aroma afgegeven zonder dat de knoflooksmaak domineert. Door knoflook in plakjes te snijden krijg je wat meer smaak. Hoe fijner knoflook wordt gehakt, hoe sterker de smaak wordt. Door het snijden gaan de celwanden stuk en komen de geurstoffen vrij. Door de knoflook te persen krijg je een nog veel scherpere smaak. Maar ongeacht hoe je de knoflook verwerkt geldt naarmate je knoflook kookt of bakt, zal het scherpe van de smaak afnemen. Daarom moet je knoflook zo laat mogelijk toevoegen aan het gerecht, zodat de kooktijd beperkt blijft en de knoflookaroma niet wordt doodgekookt. Je moet ook voorkomen dat knoflook verbrand. Dan verliest knoflook zijn aroma en gaat het bitter smaken.

Let ook op de hoeveelheid knoflook die je gebruikt. Te veel knoflook kan de smaak van een gerecht echt overheersen, en dat is meestal niet de bedoeling. Knoflook wordt ook in poedervorm geleverd of als vlokken. Knoflookpoeder en knoflookvlokken zijn wat milder van smaak dan verse en gedroogde knoflook. Het poeder is wel heel erg geconcentreerd. De vlokken zijn vooral geschikt om mee te koken of stoven.

De geur van knoflook, en andere eigenschappen
Er zijn twee eigenschappen van knoflook die niet onbenoemd kunnen blijven: de geur en de effecten op onze gezondheid. Die geur is tweeledig. Als je knoflook hebt gebruikt stink je uit je mond. Dat is lastig, maar er is wat aan te doen: gebruik wat verse peterselie, dat gaat de geur uit je mond tegen. Je tafelgenoten die ook zelf knoflook eten hebben daar geen last van. Maar de kapotte celwanden van de scheiden zwavelverbindingen af doe in ons lichaam overleven zes tot achttien uur lang uit onze huid dampen, Daar is geen kruid tegen gewassen. Die zwavelverbindingen raak je niet kwijt door de knoflook in zijn geheel te stoven. Maar geurtjes kunnen nu eenmaal ongemakkelijk zijn in gezelschap.

Aan knoflook worden verschillende gezondheidsbevorderingen eigenschappen toegeschreven. Knoflook bevat de stof Alline die een antibiotische werking heeft en bacteriegroei tegen gaat. Volgens velen heeft knoflook ook een cholesterolverlagende en bloeddrukverlagende werking. Dat is natuurlijk ook mooi meegenomen.

 

Bereidingen en recepten
Knoflook wordt in heel veel recepten gebruikt als een smaakmaker in gekookte en gebakken gerechten. Er zijn een aantal gerechten waarin knoflook wel een hoofdrol speelt, of ten minste niet is gereduceerd tot een bijrolletje: ‘Spaghetti met gefrituurde knoflook’ en ‘Kip met hele knoflooktenen’ zijn bekende voorbeelden.

Daarnaast kan knoflook op een aantal manieren geconserveerd worden om later te gebruiken als garnering van vooral koude gerechten.